Jay Jay Okocha: Vũ điệu hoang dại của bóng đá Châu Phi

Nếu Ronaldinho được coi như đại diện của thứ bóng đá hoang dại và thuần khiết nhất trong thế giới hiện đại, Jay Jay Okocha lại chính là người thầy đã dẫn lối cho ngôi sao người Brazil thể hiện phong cách chơi bóng đầy cảm hứng tự do này.

Jay-Jay Okocha tên thật là Augustine Azuka Okocha, anh sinh ra tại Enugu, Nigeria vào ngày 14/8/1973. Okocha vốn không được đào tạo bài bản, tất cả kỹ năng bóng đá mà anh có được đều từ những hè phố ở Lagos, Nigeria. Anh chơi bóng một cách hoang dã và bản năng.  Việc anh trở thành cầu thủ chuyên nghiệp xảy ra đầy ngẫu nhiên khi Okocha đến Đức gặp bạn bè và vô tình rơi vào mắt xanh của một CLB hạng ba tại đây.

Okocha cực kì khác biệt với những cầu thủ từ Lục địa đen vào thời điểm đó. Các tiền vệ sinh ra tại vùng đất này luôn được gắn mác là các máy cày, cực khỏe, cực nhanh và chỉ giỏi làm công việc phòng ngự hay kéo bóng cho lối chơi. Okocha mang trong mình một phong cách thi đấu đầy kĩ thuật, lắt léo và sáng tạo, nhưng thể anh là một người đã trưởng thành tại bóng đá Brazil hay Argentina vậy. “Siêu việt” là từ ngữ đúng nhất để miêu tả về khả năng chơi bóng của Okocha.

Anh bắt đầu con đường làm mê hoặc giới mộ điệu Châu Âu khi gia nhập Frankfurt vào năm 1992. Bốn mùa giải ở đây, anh chả giành được bất kì danh hiệu nào nhưng NHM Đức vẫn mãi nhớ về một tiền vệ Châu Phi với đôi chân nhanh thoát và kĩ năng rê bóng độc nhất vô nhị. Oliver Kahn là người hiểu rõ và ám ảnh với ma thuật từ đôi chân mà Okocha tạo ra nhất. Mùa giải 1993, trong trận đấu với Bayern Munich, cầu thủ người Nigeria đã một trong các bàn thắng ảo diệu nhất lịch sử giải đấu.

Okocha có bóng trong vòng cấm địa và có cơ hội để tung một cú dứt điểm cực mạnh nếu không muốn bị hậu vệ đối thủ đốn ngã. Nhưng Jay-Jay Okocha không làm như thế. Anh bắt đầu múa chân ngay trong vòng cấm của Hùm xám. Sau đó là một loạt  pha lắc bóng, kéo giật lại liên tục khiến ba hậu vệ và thủ môn Kahn lẫy lừng bò lồm cồm vì lỡ đà, anh mới chịu gẩy trái bóng vào lưới. Đó chả khác gì một sự sỉ nhục. Nhưng Kahn chỉ biết lắc đầu ngán ngẩm vì gặp phải một dị nhân. Pha lập công đó được khán giả của kênh truyền hình ARD chọn là bàn thắng của năm tại Bundesliga.

Năm 1996, Frankfurt rớt hạng và Okocha chuyển đến Fenerbahce. Trên đất Thổ Nhĩ Kỳ Okocha trở thành người hùng thực sự khi ghi 30 bàn sau 62 trận. Chỉ hai năm nhưng Okocha đã là biểu tượng chiến thắng của đội bóng áo sọc Vàng Đen của thành phố Istanbul. PSG ngay lập tức gây chấn động TTCN khi chi ra 14 triệu Bảng để đưa anh đến Pháp, một con số chuyển nhượng kỉ lục cho một cầu thủ Châu Phi vào thời điểm đó.

Tại Ligue 1, Okocha càng có thêm đà để tha hồ bay nhảy. Những cú lắc hông, những động tác giả và những màn trình diễn theo đúng nghĩa đen trên sân cỏ của anh mang lại cho người xem vui thú đích thực của bóng đá. Okocha không lạm dụng kỹ thuật, anh chỉ đơn giản là chơi bóng theo ý niệm căn bản nhất trong đầu của mình, thứ ý niệm xuất hiện từ bóng đá hè phố.  Tiền vệ này có thể sút hai chân như một, xem Okocha đi bóng cũng như dứt điểm ghi bàn người ta không thể phân biệt được anh thuận chân nào. Những cú sút căng như kẻ chỉ bên ngoài vòng cấm và những cú sút phạt trực tiếp bằng chân phải chính là thương hiệu đã được khẳng định của Okocha.

Năm 2001, chàng trai trẻ Ronaldinho đến PSG và được Okocha ‘tiếp lửa’ cho phong cách chơi bóng ‘thuần khiết’ của sự hoang dại. Nếu NHM tôn sùng kĩ thuật của Ronnie vào hạng thượng thừa thì chính tiền vệ này lại thừa nhận mình không thể nào bằng ‘người thầy’ Okocha. Mùa hè năm 2002, Ở tuổi 29, Okocha rời PSG và gia nhập Bolton ở Premier League theo dạng chuyển nhượng tự do. Sang một môi trường bóng đá thực dụng như Premier League vào thời điểm đó, Okocha vẫn chả chừa mà càng ‘múa chân’ nhiệt hơn nữa. Đó là những năm tháng khó quên trong lịch sử Bolton khi họ trở thành một đối thủ khó chịu với mọi ông lớn khi Okocha vẫn thừa sức thi triển thứ ma thuật chơi bóng của mình.

Anh được các cổ động viên Anh yêu mến và có thể xem là thần tượng lớn với người Bolton. Năm 33 tuổi Okocha giã biệt sân Reebok và chuyển sang Qatar SC và Hull City trước khi chính thức giải nghệ năm 2008.

Trong màu áo ĐTQG Nigeria, Okocha là hạt nhân quan trọng bậc nhất trong đội bóng thế hệ vàng của nước này khi giành HCV thế vận hội 1996, một kì tích chưa từng có tiền lệ của bóng đá xứ lục địa đen. Anh cùng Đại bàng Xanh tham dự 4 kì World Cup và thành tích tốt nhất mới là vào vòng 16 đội tại giải đấu năm 1998.

Okocha không có bất kì danh hiệu nào lớn trong sự nghiệp, nhưng phong cách chơi bóng của anh đã để lại một nét chấm phá cực lớn trong dòng chảy bóng đá thế giới mà đến giờ hiếm cầu thủ Nam Mỹ chứ chưa nói là Châu Phi có thể làm được.