Sándor Kocsis: “Cái đầu Vàng” của bóng đá Hungary

Sándor Kocsis là “tay súng” số 1 về hiệu suất săn lùng bàn thắng và là một trong các cầu thủ chơi đầu hay nhất lịch sử

Sandor Peter Kocsis sinh ngày 21/9/1929 và trải qua tuổi thơ gắn liền với tiếng bom rơi đạn nổ. Cũng như bao đứa trẻ thích bóng đá khác ở Budapest, ông phải chơi bóng trên gác xép để tránh các cuộc đụng độ đẫm máu trên đường phố, và quả bóng – tất nhiên là một nhúm giẻ cuộn. Mùa hè năm 1945 khi chiến tranh đã qua đi và Hungary chìm trong khổ sở, cha ông đưa ông vào tập cùng đội trẻ Ferencvaros với hy vọng ông sẽ được đổi đời nhờ đá bóng. Và cha ông đã không lầm.

Tại Ferencvaros, Sandor Kocsis nhanh chóng chứng tỏ được tài năng của mình và chưa đầy một năm sau ông có trận đấu đầu tiên trong màu áo đội Một ở tuổi 16 với CLB AC Kispest, và đó cũng là lần đầu tiên ông đối đầu với Puskas – đối thủ truyền kỳ của mình trong suốt sự nghiệp. Khi ấy, các HLV đã nhận xét ông là một tài năng bóng đá thực sự, có chiều cao khá, dũng cảm, nhanh nhẹn nhưng lại thiếu cân dẫn đến việc hay bị thất thế trong các pha tranh chấp, kết quả là ông phải áp dụng một chế độ ăn đặc biệt nhằm cải thiện hình thể của mình, và sự đầu tư ấy đã cho ra trái ngọt. Với Sandor Kocsis trong đội hình, Ferencvaros trở thành một ứng cử viên vô địch giải VĐQG. Mùa giải 1948-1949, CLB lần đầu tiên giành ngôi vô địch, còn bản thân Kocsis ghi đến 33 bàn thắng. Mùa giải tiếp theo ông tiếp tục ghi được 30 bàn, nhưng cả hai năm đó đều xếp thứ hai danh sách vua phá lưới sau Ferenc Puskas của Honved. Kết quả là ông lọt vào tầm ngắm của Gusztav Sebes, khi ấy đang có chính sách xây dựng ĐTQG dựa trên hai CLB trong nước là Honved của quân đội hoặc MTK của cảnh sát, và Sebes chỉ định ông chuyển sang Honved.

Với Sandor Kocsis trong đội hình, Ferencvaros trở thành một ứng cử viên vô địch giải VĐQG. Mùa giải 1948-1949, CLB lần đầu tiên giành ngôi vô địch, còn bản thân Kocsis ghi đến 33 bàn thắng. Mùa giải tiếp theo ông tiếp tục ghi được 30 bàn, nhưng cả hai năm đó đều xếp thứ hai danh sách vua phá lưới sau Ferenc Puskas của Honved. Kết quả là ông lọt vào tầm ngắm của Gusztav Sebes, khi ấy đang có chính sách xây dựng ĐTQG dựa trên hai CLB trong nước là Honved của quân đội hoặc MTK của cảnh sát, và Sebes chỉ định ông chuyển sang Honved.

Ban đầu Kocsis từ chối, ông yêu quý đội bóng mình đang chơi và không muốn chuyển sang CLB khác, và chỉ đồng ý khi chính quyền vin vào cớ ông đến tuổi thực hiện nghĩa vụ quân sự để đưa ra tối hậu thư: Hoặc là đi làm lính biên phòng, hoặc là đến Honved. Sau sự kiện ấy, tình cảm của các CĐV với ông càng tăng lên, ai cũng hiểu rằng trái tim ông thuộc về Ferencvaros, và sau này mỗi khi ông tới ăn ở nhà hàng ưa thích của mình, thì bài hát truyền thống của Ferencvaros sẽ lại cất lên, như là một hành động đáp lại tình cảm của Sandor dành cho CLB.

Cũng như tất cả những cầu thủ khác của Hungary, đều bắt đầu đan xen các đường chuyền sệt lẫn bổng, và hiệu quả thì nhìn vào hiệu suất ghi bàn lên đến 1.103 bàn/trận (dẫn đầu hiệu suất ghi bàn mọi thời đại) của Kocsis là hiểu. Rõ ràng, Kocsis là kẻ thách thức lớn nhất của Puskas huyền thoại. Thực tế, cuộc đấu tay đôi giữa Puskas và Kocsis đã bắt đầu từ mùa giải mà Ferencvaros lên ngôi vô địch, lan sang Honved, Đội tuyển Hungary, sang tận Tây Ban Nha và kéo dài tới tận năm 1965 khi Kocsis treo giày. Là đồng đội, họ thi nhau ghi bàn, là đối thủ, họ là những đối thủ xứng tầm. Puskas là người chơi chân trái giỏi nhất và Kocsis là người chơi đầu gi

Thông thường, ở hàng phòng ngự cầu thủ đánh đầu để giải vây, hàng tấn công dùng đầu chuyền bóng, và trường hợp dùng đầu đưa bóng vào khung thành là trường hợp xử lý ngẫu nhiên của tình huống, không thực sự có chủ đích và định hướng như là cú sút, nhưng với Kocsis, thực hiện đánh đầu là phương cách tung lưới đối phương.

Khi có bóng trên cao khung thành, Kocsis nhảy lên vừa tranh bóng với đối thủ, vừa định hướng khung thành, tìm khoảng trống thủ môn không canh chừng, chỉ trong tích tắc, quả bóng từ cú đánh đầu của Kocsis bay vào lưới. Kocsis là một nghệ sĩ chơi bóng bằng đầu, không chỉ ở độ cao, mà bóng bay thấp, là đà, anh dùng thế bay người để đón bóng. Vào thập niên đó, anh là cầu thủ tiên phong trong kỹ thuật đánh đầu. Về sau, bóng đá phát triển và hiện đại hóa các chiến thuật, những lớp cầu thủ trẻ sau anh, có những tài năng vượt trội hơn cả anh trong buổi đầu.

“Puskas là người chơi chân trái giỏi nhất và Kocsis là người chơi đầu giỏi nhất mà tôi từng biết. Tin xấu là, khi chuyền bóng vào trong thì tôi buộc phải khiến một người thất vọng, vì một người thì muốn bóng thấp, còn một người thì muốn bóng cao. Còn tin tốt là, cứ đưa bóng thành công, mười lần thì chín lần bóng sẽ nằm trong lưới đối phương” – cựu tuyển thủ Hungary – Lazslo Budai

Sự ganh đua giữa hai chân sút này vô hình chung lại có lợi cho ĐT Hungary vì nó đem lại sự đa dạng trong các cách tiếp cận khung thành đối phương. Những trận thắng hủy diệt liên tiếp đến, và Hungary đến World Cup 1954 với vị thế của kẻ “đương nhiên sẽ vô địch”. Không làm cho người hâm mộ thất vọng, Hungary đã trình diễn một bộ mặt đáng sợ, đánh bại mọi đối thủ trên đường đi, còn cá nhân Kocsis ghi đến bảy bàn trong hai trận vòng bảng. Bước vào vòng trong, việc Puskas bị chấn thương và không thể tham dự hai trận tứ kết và bán kết với Brazil và Uruguay là cơ hội không thể tốt hơn để Kocsis khẳng định mình, và ông đã làm quá tốt khi ghi hai bàn mỗi trận, đưa Hungary vào chung kết gặp Tây Đức.

Thế nhưng, như Sir Alex Ferguson đã phát biểu: “Tôi vẫn chưa hiểu tại sao ĐT Hungary của Puskas lại không thể giành chiếc Cup vàng 1954!”ư

Được gọi với nickname “tiền đạo có cái đầu vàng”, Kocsis là mẫu trung phong cắm hoàn hảo trong vòng cấm. Ông có thể xoay trở cực tốt trong vòng cấm, mạnh mẽ mỗi khi tham gia không chiến và tỏ ra cực kì thính nhạy với những cơ hội ghi bàn. Chẳng thế mà Kocsis đang là tiền đạo đứng đầu danh sách những chân sút “dội bom” hiệu quả nhất ở đấu trường quốc tế, với 75 bàn sau 68 trận ra sân (hiệu suất 1,10 bàn/ trận). Ngay cả “Vua dội bom” Gerd Mueller (1,097 bàn/ trận) cũng phải “chào thua”. Trong sự nghiệp của mình, Sándor Kocsis cũng đã 7 lần lập hat-trick cho ĐT Hungary.

Năm 1958 Kocsis cùng Czibor rời Honved để chuyển sang Barcelona, theo lời giới thiệu của đồng đội cũ ở Ferencvaros, “Gã phản quốc” Ladislao Kubala, với hy vọng tạo nên sức mạnh vượt trội trước Real Madrid. Thực tế, Barcelona trong thời kỳ này rất mạnh, với những cái tên như Sandor Kocsis, Ladislao Kubala, Zoltan Czibor, Luis Suarez và Evaristo, thế nhưng họ luôn phải xếp thứ hai vì Real Madrid có Jose Santamaria, Alfredo Di Stefano, Francisco Gento, Raymond Kopa, Luis Del Sol và đặc biệt là Ferenc Puskas quá khủng khiếp. Trong suốt nửa đầu thập niên 60, Barcelona liên tục thất bại trước Real Madrid ở cả đấu trường trong nước lẫn châu Âu, và với Cules thời kỳ ấy, thì thua cuộc trước Real Madrid là coi như cả mùa giải thất bại.

Năm 1961, Barcelona của Kocsis vượt qua Real Madrid ngay tại vòng 1 Champions League và thẳng tiến tới trận chung kết gặp Benfica tại thành phố Berne đầy ám ảnh. Kocsis đã ghi bàn, nhưng Benfica mới là đội giành chiến thắng, và một lần nữa đội bóng của Kocsis lại thất bại với tỉ số 2-3. Số phận dường như thích trêu đùa ông, cho ông chạm một tay vào danh hiệu để rồi tước đoạt một cách đầy cay đắng, để ông mãi mãi là kẻ về thứ hai, con số mang đầy tiếc nuối.

Năm 1974, Sandor Kocsis bị chẩn đoán mắc cả ung thư bạch cầu lẫn ung thư dạ dày. Sau 5 năm chống chọi, vào ngày 22 tháng Bảy năm 1979, ông rơi xuống từ tầng Bốn bệnh viện Barcelona, chấm dứt một cuộc đời bi kịch.