Raymond Kopa: Vị tướng Napoleon của bóng đá Pháp

Raymond Kopa là một trong các tiền vệ xuất sắc bậc nhất lịch sử bóng đá Pháp với ba danh hiệu C1 với Real Madrid và được mệnh danh là “Vị tướng Napoleon” trên sân cỏ.

Raymond Kopa ra đời vào tháng 10/1931 tại Noeux-les-Mines, một thị trấn nổi tiếng dành cho người nhập cư ở Pháp. Gia đình của ông gốc là người Ba Lan và cái tên họ Kopaszewski dài ngoằng. Thế nhưng, những người hàng xóm của gia đình cậu bé không tài nào có thể phát âm nổi tên của ông. Họ đơn giản gọi tên cậu theo kiểu Pháp, rút ngắn lại thành Kopa!

Đây là một trong các mỏ than lớn nhất xứ Lục lăng và người dân nơi đây chủ yếu đều là các thợ mỏ. Khi mới 14 tuổi, Kopa đã theo bố xuống mỏ than để làm việc. Công việc ở dưới mỏ rất cực nhọc đối với một cậu bé nhưng cũng như nhiều gia đình thợ mỏ ở đây, đó là việc bình thường. Cũng do phải xuống mỏ làm việc từ sớm nên chuyện học hành của Kopa hầu như chấm dứt từ đó.

Năm 1947, trong khi đang đẩy một xe goòng than trong hầm lò số 3 ở khu mỏ Noeux-les-Mines, một tảng than lớn đã bất thần rơi trúng chiếc xe goòng của Kopa, đè lên tay chàng trai 16 tuổi. Sau một ca phẫu thuật, các bác sĩ đã phải tháo khớp đầu ngón tay trỏ ở bàn tay trái của Kopa. Do chấn thương này, Kopa nhận được trợ cấp thương tật suốt đời, đồng thời không thể tiếp tục làm thợ mỏ nữa. Tình thế đó buộc Kopa phải nghĩ đến một nghề nghiệp khác để có thể kiếm sống trong suốt quãng đời còn lại chứ không thể trông mong vào khoản trợ cấp thương tật hằng năm trị giá 3 ngàn franc. Vì vậy, ông quyết định theo nghiệp bóng đá, niềm đam mê mà ông từng theo đuổi khi còn nhỏ.

Sở hữu kĩ thuật chơi bóng điêu luyện và khéo léo ngay từ khi còn nhỏ, Raymond Kopa sớm gây được sự chú ý qua những kì thi tuyển cầu thủ cho các CLB chuyên nghiệp. Nhưng lối đá đó lại gây ra sóng gió trong lòng chính nước Pháp khi giới mộ điệu cho rằng, ông chơi… quá kĩ thuật. Bóng đá thời đó chuộng sự đối kháng, sức mạnh và đề cao vấn đề thời chất. Vì vậy, mẫu cầu thủ chỉ cao 1m68 và ham mê rê rắt như Kopa không được coi trọng. ốt cuộc, phải sau hai năm mài giũa trong màu áo CLB hạng 2 Angers, tháng 10/1951, ông mới chính thức được CLB hùng mạnh nhất nước Pháp vào thời điểm đó, Stade de Reims chiêu mộ. Chỉ mất 1 năm trong màu áo mới, danh tiếng của Kopa đã lan rộng khắp xứ Lục lăng.

Họ đánh bại đội bóng số 1 nước Ý AC Milan tới 3-0 và cuối cùng chỉ thua Real Madrid trong trận chung kết đỉnh cao tại ECC Cup (tương đương Champions League ngày nay). Kĩ thuật của Raymond Kopa hoàn hảo tới mức, sau trận đối đầu với Đội tuyển Vương quốc Anh tại Belfast, báo chí Anh đã đặt cho ông biệt danh “Tiểu Napoleon”.

Với hai danh hiệu vô địch Pháp (1953,1955) và một trận chung kết Cúp Châu Âu đã mở cánh cửa cho Raymond Kopa đến với Real Madrid năm 1956. Câu lạc bộ Tây Ban Nha ký với Kopa hợp đồng 3 năm với giá chuyển nhượng lúc bấy giờ là 52 triệu franc Pháp, tương đương với khoảng 1 triệu euro. Đó là cái giá chuyển nhượng kỷ lục ở vào thời điểm đó.

Trong 3 mùa bóng dưới màu áo trắng của Real Madrid, tiền vệ người Pháp, ra sân với mái tóc luôn được rẽ ngôi chỉnh chu cùng với cầu thủ Tây Ban Nha gốc Achentina Alfredo Di Stefano, tiền vệ người Hungary Ferenc Puskas tạo thanh bộ ba tấn công đáng sợ nhất châu Âu. Ông là người Pháp đầu tiên đoạt Cúp Các  Đội Vô Địch Châu Âu, tiền thân của Cúp C1 Châu Âu ngày nay, vào năm 1957. Ông cũng là cầu thủ Pháp đầu tiên liên tục dành hai danh hiệu Quả Bóng Vàng Châu Âu vào năm 1958 và 1959.

Kopa khá đa năng, ông có thể chơi trung phong, tiền vệ tấn công lẫn tiền vệ biên. Thời gian khoác áo Real, Kopa thường chơi ở vị trí tiền vệ phải và Di Stefano từng chiêm nghiệm lại rằng:

“Cậu ấy là cầu thủ chạy cánh phải hay nhất lịch sử. Cách cậu ấy đi bóng thật hoàn hảo! Không chê vào đâu được, như thể cậu ấy được sinh ra tại Nam Mỹ vậy. Cậu ấy giàu thể lực lẫn kĩ thuật, đủ khả năng tạo ra những điều phi thường.”

Cúp Bóng Đá Thế Giới tại Thuỵ Điển 1958, khi đó bóng đá Pháp hầu như chưa có chút tiếng tăm nào ở sân chơi lớn. Với sự dẫn dắt của Kopa, đội tuyển Pháp đã làm lên bất ngờ lớn với vị trí thứ 3. Ở giải đấu này, Raymond Kopa đã kiến tạo nhiều đường chuyền quyết định góp phần cho Just Fontaine lập kỷ lục vua phá lưới của giải với 13 bàn thắng trong một vòng chung kết. Cũng tại Cúp Thế Giới Thuỵ Điển 1958 khi đó, Kopa được bầu là cầu thủ xuất sắc nhất giải. Đó cũng đỉnh cao thành tích của Kopa với bóng đá Pháp.

3 năm tại Tây Ban Nha là 3 năm phi thường của Raymond Kopa trong màu áo trắng. Họ thống trị đấu trường quốc nội, bành trướng thế lực tại châu Âu và vươn tầm ảnh hưởng ra cả thế giới với 2 chức vô địch Tây Ban Nha, 3 Cúp châu Âu và 1 Cúp Liên lục địa. Người ta gọi thế hệ ngôi sao Real Madrid năm 2000 và 2009 là Galacticos, nhưng Raymond Kopa cùng Di Stefano, Puskas, Gento hay Jose Santamaria mới xứng đáng là thế hệ Galacticos đầu tiên, đi đầu và thành công rực rỡ nhất, vượt trội hơn mọi thế hệ kế cận. Chính Kopa từng nói: “Đừng so sánh các đội hình khác với chúng tôi. Với một chân, chúng tôi cũng có thể giành chiến thắng.

Mùa hè năm 1959, trở lại với câu lạc bộ Reims và cũng là lúc đánh dấu sự nghiệp cầu thủ của Kopa bắt đầu bị buông xuôi. Đầu năm 1960 vì phải đối mặt với một bi kịch trong gia đình, Denis, đứa con trai duy nhất của ông mắc bệnh hiểm nghèo sau đó qua đời 1963, cũng năm đó, Raymond Kopa quyết định chấm dứt sự nghiệp cầu thủ quốc tế của mình. Tuy nhiên tình yêu với trái bóng tròn vẫn còn nguyên vẹn, ông vẫn chơi bóng nghiệp dư cho đến tận 70 tuổi.