Roger Milla: Chú sư tử già bất tử

Năm 1977, Pele từng dự đoán một đội Châu Phi sẽ vô địch World Cup trước khi bước sang thế kỉ 21. Chỉ Cameroon là đội bóng duy nhất suýt biến điều này thành hiện thực và đó là nhờ công của Roger Milla.

Roger Milla sinh ngày 20/5/1952 tại thủ đô Yaounde của Cameroon và trải qua một tuổi thơ khó khăn trước khi trở thành cầu thủ chuyên nghiệp tại quê nhà. Năm 1977, ông chuyển sang châu Âu thi đấu. Đầu tiên là câu lạc bộ Pháp Valenciennes. Tuy nhiên, ông chỉ thi đấu ở đây trong 2 năm. Năm 1979, Milla chuyển đến AS Monaco nhưng thường bị chấn thương hoặc ngồi ghế dự bị. Năm sau ông chuyển tới Bastia nhưng thành công vẫn chưa đến. Chỉ khi đến Saint-Etienne năm 1984, Milla mới thể hiện được tài năng. Sau đó ông cũng giữ vị trí chủ chốt trong đội hình Montpellier từ 1986 đến 1989 và trở thành thành viên ban huấn luyện đội bóng này sau khi không chơi bóng ở Pháp.

Ông có một sự nghiệp không quá đồ sộ ở cấp CLB nhưng thực sự đáng ngưỡng mộ tại đấu trường thế giới.

Vào thời điểm đó, ông là một trong những ngôi sao sáng nhất của lục địa đen nhưng chỉ thực sự được cả thế giới biết đến sau hai kỳ World Cup 1990 và 1994. Thực ra, Roger Milla đã giải nghệ năm 35 tuổi và chuyển tới sống tại một hòn đảo nhỏ tại Ấn Độ Dương. Sáu tháng trước khi World Cup 1990 bắt đầu, ông mới trở lại Cameroon để dự trận đấu tri ân một đồng đội cũ. Đây chính là bước ngoặt cuộc đời của Roger Milla khi tổng thống Paul Biya khẩn cầu ông trở lại ĐTQG. Dù đã nghỉ thi đấu 3 năm nhưng “Sư tử già” vẫn nghe theo tiếng gọi của dân tộc. Gặp trở ngại lớn về thể lực và HLV trưởng, Nepomniachi nhưng cuối cùng Roger Milla vẫn có mặt tại Italia mùa hè năm đó nhờ áp lực của chính phủ.

Milla có ảnh hưởng rất lớn đối với đội bóng, nhất là trên sân. Tuổi tác khiến ông chủ yếu vào sân từ ghế dự bị, nhưng một khi đã có mặt, ông sẽ khiến các hậu vệ đối phương phải đối phó hết sức vất vả, một phong cách gần với Eto’o ngày nay. “Ngoài sân, anh ấy là người rất tử tế”, thủ thành Joseph-Antoine Bell nói. “Anh ấy là anh em của tôi. Trên sân anh ấy hoàn toàn khác. Anh ấy nói suốt, nói với đối thủ, với tất cả mọi người. Anh ấy bực tức với tất cả mọi chuyện, với đối thủ và với trọng tài. Chúng tôi dần nhận ra anh ấy phải như thế thì mới chơi hay”.

Vào sân thay người vào cuối trận trong trận khai mạc World Cup 1990 khi Cameroon có chiến thắng chấn động trước ĐKVĐ Argentina, Milla sau đó ghi 3 bàn giúp Cameroon tiến xa ở giải đấu, bao gồm một cú đúp vào lưới Romania rồi ở vòng 1/8, trừng phạt sự lãng tử của thủ thành lập dị của ĐT Colombia, Rene Higuita. “Tôi thấy Higuita lại giở trò quen thuộc”, Milla nói. “Và nhận ra cơ hội cướp bóng. Tôi đã lên kế hoạch cẩn thận”.

Tuy nhiên, chuyến đi kỳ diệu của ông và đồng đội năm ấy đã dừng lại ở vòng tứ kết. Roger Milla rời giải đấu với tư cách là cầu thủ lớn tuổi nhất từng ghi bàn tại một vòng chung kết World Cup. Câu chuyện huyền thoại về Roger Milla vẫn dừng lại ở đó.

“Anh ấy không phải là một cầu thủ tốc độ”, Bell nhận xét. “Anh ấy chỉ nhanh nhẹn ở những cự ly ngắn, và rất lợi hại trước khung thành”. Đặc sắc hơn, những bàn thắng của Milla thường được tiếp nối bằng các vũ điệu ăn mừng tưng bừng bên cột cờ góc. Trước trận tứ kết ở Naples, các trợ lý của HLV ĐT Anh Bobby Robson nói họ đã gặp phải đối thủ dễ nhất ở vòng này. Thế nhưng, ĐT Anh đã được một phen sợ khiếp vía và chỉ thắng 3-2 trong hiệp phụ nhờ 2 quả phạt đền của Gary Lineker.

Milla không ghi bàn, nhưng có một đường kiến tạo. “Một trong những kỷ niệm đẹp nhất là việc chúng tôi dẫn trước ĐT Anh 6 phút trước khi hết giờ”, Milla nhớ lại.

Bốn năm sau, “Sư tử già” lại hưởng ứng lời kêu gọi từ các CĐV nước nhà để dự World Cup. Trong tâm trí người dân Cameroon khi ấy, Roger Milla là “thần hộ mệnh” của đội tuyển quốc gia và họ đã đúng. “Sư tử già” lại thêm một lần cất tiếng “gầm” vang ở đấu trường quốc tế.

Đội bóng còn thiếu tổ chức hơn cả 4 năm về trước. “Mỹ 1994 là một nỗi thất vọng lớn”, Bell nói, lần này ông là thủ môn bắt chính. “Các quan chức của LĐBĐ Cameroon không hiểu rằng phải có kế hoạch tốt thì mới có kết quả tốt”. Cameroon bị loại sau vòng bảng, nhưng Milla, vào sân từ ghế dự bị ở 2 trận cuối, trở thành huyền thoại khi gỡ bàn danh dự trong thất bại 1-6 trước Nga.

“Roger chơi bóng ở một thời kỳ mà không nhiều người nghĩ châu Phi có thể có những đội bóng giỏi”, Bell nói. “Rồi họ đã nhận ra sự khác biệt, giờ thì sự tôn trọng cho các đội bóng châu Phi đã hoàn toàn khác”.

Ông ghi bàn thắng duy nhất của Cameroon trong trận đấu với Nga tại vòng bảng. Đáng chú ý là bàn thắng được thực hiện chỉ một phút sau khi Roger Milla vào sân.

Pha lập công ấy giúp “Sư tử già” tự phá kỷ lục của chính mình và thêm một lần nữa trở thành cầu thủ lớn tuổi nhất ghi bàn tại một vòng kết World Cup (42 tuổi, 1 tháng, 8 ngày). Kỷ lục ấy vẫn tồn tại cho đến tận bây giờ.

“Ở tuổi 38, tôi không thể tưởng tượng được là mình có thể chơi như thế”, Milla nói. Italy 1990 là VCK World Cup thứ hai của ông. Ở Tây Ban Nha 1982, Cameroon đã chứng tỏ các đội châu Phi không còn cam phận lót đường nữa. Milla gây ấn tượng khi đội bóng của ông thủ hòa 3 trận và có một bàn bị trọng tài từ chối rất đáng ngờ ở trận mở màn gặp Peru. “Tôi đã chơi rất hay năm 1982 và nếu họ công nhận bàn thắng hợp lệ ở trận gặp Peru, có lẽ Cameroon đã vào chung kết”, ông nói.